CERN: ΑΡΧΙΖΕΙ ΤΟ "ΠΕΙΡΑΜΑ" ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Το μεγαλύτερο πείραμα στον κόσμο αρχίζει στις 10 Σεπτεμβρίου Είναι πια γεγονός. Μετά από μια τουλάχιστον δεκαετία προετοιμασιών και την επένδυση 6 δισ. ευρώ, στις 10 Σεπτεμβρίου, θα αρχίσει την πρώτη φάση της λειτουργίας του το μεγαλύτερο μηχάνημα στον κόσμο, ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (Large Hadron Collider - LHC) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Έρευνας Στοιχειωδών Σωματιδίων (CERN) κοντά στη Γενεύη, μια υπόγεια κατασκευή σε κυκλικό τούνελ βάθους 50 - 175 μέτρων, μήκους 27 χιλιομέτρων και διαμέτρου 3,8 μέτρων κάτω και από τις δύο πλευρές των γαλλο-ελβετικών συνόρων. Είκοσι χώρες μέλη (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα από το 1954 ως ιδρυτικό μέλος) συμμετέχουν στην όλη προσπάθεια, που μπορεί να χαρακτηρισθεί ιστορική και θα μεταδοθεί τηλεοπτικά από το CERN (webcast.cern.ch), ενώ η εικόνα θα διανεμηθεί και μέσα από το δίκτυο της Eurovision.

Το πρώτο τεστ συγχρονισμού των επιμέρους τμημάτων του Επιταχυντή έγινε στις 9 Αυγούστου 2008 και ακολούθησαν και άλλα τις επόμενες εβδομάδες. Η πρώτη ακτίνα σωματιδίων που θα κυκλοφορήσει στον επιταχυντή στις 10 Σεπτεμβρίου, θα έχει αρχική ενέργεια 450 GeV ή 0,45 τρισεκατομμύρια ηλεκτρονιοβόλτ (TeV). Στο εσωτερικό του επιταχυντή, όπου η θερμοκρασία έχει πλέον πέσει μόλις στους 1,9 βαθμούς Κελσίου πάνω από το απόλυτο μηδέν (-271 βαθμοί), δηλαδή χαμηλότερα και τη θερμοκρασία στο εξώτερο διάστημα, θα αρχίσουν να εκπέμπονται οι πρώτες ακτίνες σωματιδίων, να κυκλοφορούν και να συγκρούονται τα πρώτα πρωτόνια, με ενέργεια επτά φορές μεγαλύτερη από οποιοδήποτε άλλη φορά στο παρελθόν.

Μέσα στο 2008 οι ακτίνες που θα κυκλοφορούν εντός του LHC, θα έχουν σταθεροποιηθεί, οπότε πλέον η ισχύς των σωματιδίων προβλέπεται να έχει αυξηθεί μέχρι τα 5 TeV. Όταν θα αρχίσει η ολοκληρωμένη φάση λειτουργίας του, πιθανότατα το 2010, η ενέργεια σύγκρουσης των σωματιδίων θα ξεπεράσει κατά 30 περίπου φορές οποιαδήποτε άλλη στο παρελθόν.

Σύμφωνα με ανάλυση του Economist, πρόκειται για το μεγαλύτερο -και πολυαναμενόμενο από την επιστημονική κοινότητα- βήμα στη σωματιδιακή φυσική εδώ και ένα τέταρτο του αιώνα. Η τελευταία μεγάλη ανακάλυψη στη φυσική των υποατομικών σωματιδίων ήταν η εύρεση των λεγόμενων μποσονίων W και Ζ το 1983.

Καλώς εχόντων των πραγμάτων, εκτός και οι κυρίαρχες θεωρίες αποδειχτούν τελικά λανθασμένες, η επόμενη μεγάλη στιγμή θα είναι η ανακάλυψη του μποσονίου του Χιγκς, μιας -προς το παρόν- θεωρητικής κατασκευής που απαιτείται για να προσδίδει μάζα στα άλλα σωματίδια από τα οποία αποτελείται η ύλη. Λογικά, χάρη στον LHC, η ανακάλυψή του θα γίνει γρήγορα - αν όχι, τότε οι φυσικοί θα βρεθούν σε μεγάλη αμηχανία...

Στην πραγματικότητα οι φυσικοί δεν επένδυσαν τόσα χρήματα στο "τέρας" της Γενεύης, για να βρουν απλώς ένα σωματίδιο που, ούτως ή άλλως, προβλέπουν οι εξισώσεις τους. Αυτό που ελπίζουν, είναι να εισέλθουν σε μια άγνωστη επικράτεια της ύλης. Μέχρι στιγμής το κυρίαρχο θεωρητικό μοντέλο (το λεγόμενο "Βασικό Μοντέλο") περιλαμβάνει 16 ανακαλυφθέντα υποατομικά σωματίδια με γνωστά ονόματα (ηλεκτρόνια, φωτόνια) ή πιο εξωτικά (μουόνια, γκλουόνια κ.α.) κι ένα 17ο στοιχείο του οποίου εκκρεμεί η επιβεβαίωση (το μποσόνιο Χιγκς).